Stervensbegeleiding
Vroeg of laat krijgt iedereen met verlies en rouw te maken, verlies van een dierbare, van werk, gezondheid, relatie of van het eigen leven. In onze maatschappij is niet altijd voldoende begrip voor de kwetsbare positie waarin een rouwende of stervende verkeert. Terwijl bewuste rouw helpt om het verlies een plaats te geven ín het leven, ook als dat het einde nadert.
Stervensbegeleiding en palliatieve zorg worden nogal eens in één adem genoemd. Dat is niet vreemd, want beiden hebben te maken met op een mooie en goede manier de laatste levensfase vormgeven. Daarbij is er niet alleen aandacht voor de stervende, maar ook voor de partner, familie en dergelijke. Maar, wat is nu het verschil tussen stervensbegeleiding en palliatieve zorg.
Stervensbegeleiding, wat is het?
Dat het leven eindig is weten we allemaal. Alleen wanneer je plots met je eigen sterfelijkheid wordt geconfronteerd kan dat best zwaar zijn. Door een ziekte of ouderdom. Een achtbaan aan emoties en gedachten komt los. Hoe ga je daarmee om? Dat kan best moeilijk zijn. Voor jezelf en je naaste omgeving. Hulp op emotioneel, spiritueel en sociaal vlak kan dan helpen en zorgen voor rust in die laatste levensfase. Indien je daarbij hulp wenst kun je gebruik maken van professionele stervensbegeleiding.
Hoe krijgt stervensbegeleiding vorm?
Wens je stervensbegeleiding? Dan kun je zelf een stervensbegeleider in de arm nemen, maar ook behandelaars kunnen je doorverwijzen. Steun krijgen als je weet dat je gaat sterven, kan helpen bij een waardig afscheid en zorgen voor rust. Zowel bij degene die doodgaat, maar ook de naasten. De manier waarop stervensbegeleiding vervolgens vorm krijgt, is zeer persoonlijk en bepaal jezelf.
Zo biedt stervensbegeleiding onder meer hulp bij diverse praktische zaken. Van het inwilligen van eetwensen en ontspannende massages tot opmaken testament. Daarnaast omvat stevensbegeleiding ook ondersteuning bij het dealen met emoties. Denk aan angst voor de dood hebben, fysieke en mentale achteruitgang, praten over de zin van het leven en het opmaken van de levensbalans. Maar ook: praten over hoe je kunt bijdragen aan de rouwverwerking van je naasten als je er niet meer bent? Het regelen van je afscheid, waken, uitvaart en rouwen.
Wat is palliatieve zorg?
Naast stervensbegeleiding is er ook palliatieve (terminale) zorg. Palliatieve is afgeleid van het Latijnse ‘pallium’ wat mantel betekent. Zeg maar een mantel van zorg die je in de laatste levensfase nodig hebt. Daarbij kunnen allerlei partijen betrokken zijn. Van artsen en verpleegkundigen tot vrijwillige mantelzorgers, geestelijken, psychiaters en diverse therapeuten.
Deze vorm van zorgverlening ontvang je wanneer je ongeneeslijk ziek bent. Bijvoorbeeld als je kanker hebt en je levensverwachting kort is. De verleende zorg in deze fase is dus niet meer gericht op genezing van je ziekte, maar focust zich op de kwaliteit van je leven. Ofwel: je ontvangt zorg die je laatste levensfase zo comfortabel mogelijk maakt en voorkomt dat je pijn lijdt.
Wat houdt palliatieve zorg in?
Palliatieve zorg wordt ook vaak omschreven als totale zorg. Dat komt omdat het zich zowel bezighoudt met het lichaam, de geest als ook de ziel. Daarbij richt de aandacht zich niet alleen op degene die ongeneeslijk ziek is, maar ook op de partner, familie en andere naasten. Alle betrokken zorgverleners proberen ook hen te helpen in het leren omgaan met het naderende afscheid en de rouwverwerking.
Dit betekent dat palliatieve zorg verder reikt dan alleen verzorging en verpleging. Zo bestrijdt het lichamelijke klachten als benauwdheid, misselijkheid en pijn. Biedt psychische ondersteuning. Denk aan omgaan met angstgevoelens, verdriet en verwerking van de ziekte. Verder kan er geestelijke ondersteuning worden verleend door bijvoorbeeld een pastoor, dominee, imam etcetera. Ook de balans van het leven opmaken, afscheid nemen, in gesprek gaan met naasten over het naderende einde, afscheid nemen evenals de uitvaart regelen en de rouwverwerking na het overlijden vallen onder wat palliatieve zorg wordt genoemd.
Samenvattend kun je stellen dat stervensbegeleiding onderdeel kan zijn van palliatieve zorg. Maar je kunt ook gebruik maken van stervensbegeleiding wanneer je niet ongeneeslijk ziek bent, maar weet dat je einde nadert door ouderdom.
In een ouder wordende samenleving, zijn veel mensen (en hun naasten) op zoek naar vormen van begeleiding in de laatste levensfase die hen in staat stellen op een zo goed mogelijke manier afscheid te nemen van het leven. Een stervensbegeleider staat de stervende en zijn of haar naasten bij om op een eigen en persoonlijke manier om te gaan met het onbekende en onafwendbare.